digitale kabeltelevisie

« KPN hernoemt Mine, verlaagt prijs Digitenne CBb vernietigt besluit OPTA »

NMa: geen overtreding Mededingingswet door kabelbedrijven

22 juli 2007

De Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) heeft naar aanleiding van een klacht van KPN geconstateerd dat de kabeltelevisiebedrijven UPC, Essent Kabelcom en Casema Multikabel (voorheen Essent, Casema en Multikabel) zich niet schuldig hebben gemaakt aan overtreding van de Mededingingswet.

KPN stelde in de klacht "dat de kabelbedrijven elk afzonderlijk beschikken over een economische machtspositie en dat zij daarvan misbruik maken door het hanteren van roofprijzen en onrechtmatige kruissubsidie, bundeling van pakketten van analoge en digitale radio- en televisie (“RTV”) en/ of koppelverkoopstrategie en de weigering om wholesaletoegang te verlenen tot de kabelnetwerken.". Hieronder probeer ik om het besluit (PDF) van de NMa uit te leggen. Fouten en opmerkingen graag in de reacties.

Roofprijzen

Volgens de NMa is kruissubsidie als zodanig is niet in strijd met de Mededingingswet. Daarom is alleen gekeken of er sprake van roofprijzen. KPN stelt dat de tarieven voor de levering van digitale free-to-air RTV-pakketten via de kabel niet de relevante variabele kosten dekken en daarom als roofprijzen dienen te worden gezien. Van roofpijzen is sprake als een partij zijn product onder kostprijs verkoopt om een concurrent uit de markt te drukken, om daarna de prijzen te verhogen. De NMa stelt dat het analoge en het digitale basispakket samen één product vormt, en dat "digitale doorgifte slechts een technologische ontwikkeling [...] ten opzichte van analoge doorgifte" is. Daarom is gekeken of het basispakket onder kostprijs wordt verkocht. Dat bleek niet het geval.

Koppelverkoop

KPN stelt dat de kabelbedrijven misbruik van hun economische machtspositie maken doordat zij zich schuldig maken aan koppelverkoop. Het is namelijk niet mogelijk om een digitaal standaardpakket af te nemen zonder ook het analoge standaardpakket af te nemen. Het gaat er hier niet om of koppelverkoop verboden is (dat is het niet), maar of de kabelbedrijven misbruik maken van hun marktmacht (bijna monopolie). Volgens de NMa is er geen sprake van koppelverkoop, omdat het gaat om dezelfde productgroep. Als er wel sprake zou zijn van verschillende productmarkten (digitaal en analoog) is er sprake van misbruik van economische machtspositie als gekoppelde verkoop wordt gebruikt om toegang tot een markt te krijgen waarop nog geen marktmacht bereikt is. Dat zou het geval zijn als aan een analoog pakket (daar hebben de kabelbedrijven marktmacht) een digitaal pakket gekoppeld zou worden. Maar volgens KPN is het net andersom dus zegt de NMa; "Doordat de afname van een digitaal standaardpakket zou worden gekoppeld aan de afname van een analoog standaardpakket, zou in dat geval hooguit de positie van de kabelbedrijven op het gebied van analoge standaardpakketten worden versterkt."

Wholesaletoegang

KPN wilde optreden als wederverkoper van het analoge free-to-air RTV pakket via de kabel. Dit onderdeel is door de NMa niet in behandeling genomen, o.a. omdat de OPTA opnieuw de markten in de omroepsector onderzoekt.

Eerder wilde KPN al toegang om haar eigen diensten te verspreiden via de kabel. Die toegang was geweigerd door de kabelbedrijven. Volgens OPTA is dat toegestaan omdat "De kabeltelevisiebedrijven hoeven geen toegang te verlenen aan derden die de bestaande analoge free-to-air RTV pakketten willen kopiëren, of reeds een alternatieve infrastructuur bezitten."

Free-to-air

In de klacht wordt het begrip "free-to-air" op een eigenaardige wijze gebruikt. In de voetnoot staat; " 'Free-to-air’ betekent dat de betreffende zenders gratis worden uitgezonden. Nederland 1,2 en 3 zijn daar voorbeelden van. Er zijn uiteraard wel middelen voor ontvangst nodig, zoals een kabel of satellietschotel en een televisietoestel." De kabelbedrijven zouden digitale en analoge free-to-air pakketten leveren. De term is merkwaardig, want er moet voor kabel abonnementsgeld betaald worden, en voor het digitale pakket moet ook nog een decoder met geregistreerde smart-card gebruikt worden. Wat daar free-to-air aan is ontgaat mij.

Bron: NMa bericht en besluit (PDF)