Het kopstation van TV Digitaal van @Home

Essent Kabelcom heeft in het oosten van Nederland enkele tientallen kopstations voor de kabel. Die zijn allemaal gekoppeld met een glasvezelnetwerk. Voor analoge televisie ontvangt in principe elk kopstation (nog deels) zijn eigen signalen, en zet deze op het CAI-netwerk naar de consument. Voor digitaal is er een centraal kopstation ingericht in Zwolle. Daar worden alle signalen voor @Home TV Digitaal ontvangen, gebundeld en via een glasvezelring verstuurd naar de regionale kopstations.

Schema

Dit is het principe schema van het kopstation. Wat hier niet te zien is dat het hele kopstation dubbel uitgevoerd is, alle apperatuur is dubbel aanwezig en operationeel. Verder ontbreekt in dit schema alle apperatuur voor controle en monitoring van de signalen.

Schotels

Op het dak in Zwolle staan enkele tientallen satellietschotels, met een maximale doorsnee van 3,7 meter. De ontvangstkoppen in de voorste schotels zijn nogal groot, dat komt omdat er drie LNB's (Low Noise Blok) in zitten.

Elke schotel wordt in principe gebruikt om signalen van een enkele satelliet te ontvangen. Daarvoor wordt de primaire LNB gebruikt die precies in het brandpunt van de schotel gemonteerd is.

Door een ontvangstblok net buiten het brandpunt van de schotel te monteren kan daarmee ook een satelliet ontvangen worden waar de schotel niet precies op gericht is. Welliswaar met iets signaalverlies, maar bij een schotel van 3.7 meter is dat niet zo'n probleem. Op deze manier kan een schotel ook gebruikt worden als back-up van een andere schotel.

De schotel hiernaast is bijv. gericht op de Eutelsat W2 op 16.0° oost. Maar deze schotel dient ook als reserve voor 19.2° oost (Astra) en 13.0° oost (Hot Bird)

Ontvangers

Voor elk kanaal dat van satelliet ontvangen wordt is er een aparte (dual) ontvanger geinstalleerd.

Uit elke ontvanger komen twee identieke signalen. Een gaat er naar de multiplexer, de andere is bedoeld voor kwaliteitsbewaking, en kan vanuit het NOC gemonitord en gecontroleerd worden. Voor bediening op afstand zijn alle ontvangers ook aangesloten op een ethernetkabeltje.

TV Oranje

Sommige kanalen worden niet van de satelliet aangevoerd, maar lokaal gegenereerd. Hierboven zie je de afspeel apperatuur nodig voor TV Oranje. Bovenaan de opslag (harde schijven) waarop alle clips staan. Daaronder een geluidsprocessor voor een 'lekker' geluid, daaronder een MPEG encoder die zorgt voor de compressie van het signaal. Daarna is het signaal te vergelijken met een signaal dat uit een satellietontvanger komt, en kan op dezelfde manier verder berwerkt worden.

Als TV Oranje nieuwe clips wil toevoegen kunnen die via een beveiligde internetverbinding ge-upload worden.

Voor 'The Box' is ook een dergelijk apparaat aanwezig.

Multiplexer

Nadat we alle losse MPEG signalen verzameld hebben is het tijd ze weer te combineren tot een aantal 'transport-streams'. Een transport-stream bevat meerdere zenders (ongeveer 6 tot 8), en neemt op de kabel evenveel ruimte in als één analoge televisiezender. @Home TV Digitaal gebruikt op dit moment 21 transport-streams.

Hierboven zie je een deel van de multiplexer/router.De rode kabels die er op aangesloten zijn, zijn de uitgangen van de satelliet ontvangers. Op het eerst segment zijn alleen twee heel dunne oranje glasvezeltjes aangesloten. Dat is de directe aanvoer vanuit Hilversum van o.a. Nederland 1, 2 en 3.

Na de multiplexer komt er nog een 'syteem' multiplexer. Deze zorgt er voor dat ook de serviceinformatie (SI) in de transportstream komt. Deze service informatie bestaat uit de EPG, Netwerktabellen met een overzicht welke zender op welke frequentie zit, etc.

De laatste stap voor het signaal verstuurd kan worden is de encryptie door middel van Irdeto2. Achter deze versleuteling zit een 'logische analyzer' die de streams controleert op fouten. Dat zijn niet alleen verkeerd ontvangen bits, maar ook zaken als missende programma-info, verkeerde taal-indicatie, etc. Hier zit ook nog een 'opname' apparaat waarmee eenhele transportstream op harde schijf opgeslagen kan worden. Dit is handig om fouten te kunnen naspelen.

Nu kunnen de transportstreams verstuurd worden naar de regionale kopstations. Daarvoor is er een ringvormig netwerk beschikbaar, zodat elk kopstation via 2 onafhankelijke routes te bereiken is. Vlak voor het versturen bepaalt een slimme schakelaar nog voor elke transportstream welk van de 2 signalen op dat moment 'het beste' is, en stuurt deze door naar de regio-kopstations.

Network Control Centre

In het NCC wordt het hele netwerk van Essent Kabelcom in de gaten gehouden, van kopstations tot aan de wijkcentrales. In een wijkcentrale wordt pas het glasvezel signaal omgezet in een electrisch signaal op COAX-kabel. Per wijkcentrale zijn ongeveer 1000 abonnee's aangesloten.

Niet alleen de digitale signalen van TV Digitaal van @Home, ook analoge kabelsignalen, internet en telefoon worden door bewakingssoftware in de gaten gehouden. Ook andere factoren zoals temperatuur van versterkers worden hier bewaakt. Als die temperatuur oploopt kan er een monteur op afgestuurd worden voordat er een storing is waar klanten last van hebben.

Als er een bepaalde regio een storing heeft wordt dat doorgegeven aan het callcentrum, zodat bellende klanten meteen geinformeerd kunnen worden.

Ondanks het grote videoscherm worden niet alle kanalen van TV Digitaal continu bekeken. Dat zou voor een mens niet te overzien zijn. In het kopstation wordt op diverse plekken het signaal gecontroleerd. Dat gebeurt op correct zijn van service informatie, signaalnivo, etc. Als daarbij een fout geconstateerd wordt verschijnt er een melding op het scherm. De operator kan dan vanachter zijn werkplek gaan zoeken waar de fout zit. De hele keten kan stap voor stap doorlopen worden, en apart bekeken. Het signaal kan gecontroleerd worden op de uitgang van de satelliet ontvanger, op de uitgang van de multiplexer, etc. Voor signalen die uit Hilversum komen kan er ook via een aparte controleverbinding gekeken worden of in Hilversum het signaal nog wel goed is.

Omdat in het NCC niet zomaar foto's gemaakt mogen worden heb ik hier wat plaatjes uit VARA's Kassa van zaterdag 14-1-2006 gebruikt.